🦣 Filozofların Ahlak Ile Ilgili Sözleri

Martin Heidegger. Bir kimsenin düşüncesini açıklayamaması köleliktir. Euripides. Dünyada görmeyi istediğiniz değişimin kendisi olunuz. Mahatma Gandhi. İnsan “ne ise o olmayı” reddeden tek yaratıktır. Albert Camus. Devlet olmadan insanın yaşamı yalnız, fakir, mutsuz ve kısadır. Thomas Hobbes. Filozoflarınbu alandaki bütün sözleri nefsin sıfa tlarını, ahlâkın türleri ile bunların terbiye ve ıstılah çarelerini anlatmaya inhisar eder. Gazâlî, onların bu Neredeyse her sayfada alıntılar var. Bunlardan ilginç bulduklarımı bu yazıya yazmak istedim. Öncelikle daha evvel aklımda bulunan dinle ilgili sözleri yazıyorum. Daha sonra da kitapta işlendiği gibi, tarih sırasına göre alıntıları sıralayacağım. Günahtan nefret et, ama günahkarı sev. Mahatma Gandhi. Tanrının dini yoktur. Güzelahlak ile ilgili sözleri sizler için uzun çalışmalar sonucu hazırladık. Bu güzel sözler sayfasında yer alan ahlakla ilgili sözleri sosyal medyadan ya da kısa sms ile paylaşın. Manşet: İçini dışından daha çok süsle çünkü dışın halkın, için Hakkın baktığı yerdir. Mevlana. - Tevazu ile konuşmayan bir kişi, zamanla bununla ilgili bütün kelimeleri de tamamıyla unutabilir. - Kelimelerin kuvvetini bilmeyen insanlarla esaslı bir konuyu konuşmak mümkün değildir. - İhtiyatlı insan nadiren hata işler. - Doğaya göre bütün insanlar birdir, fakat pratikte birbirlerinden dehşetli ayrılık gösterirler. “İşi akıl ile anla, bilgi ile bil; günün kutlu, hayatın mesut geçsin.” (KB.2626.b.) “Hangi insanda akıl ve anlayış varsa ona insan de, onu ne kadar öğersen öğ.” (KB.1993.b.) Eski Türkçe’de Uk, Ukuşluk (anlayış ve anlayışlı) sözleri ile ilgili pekçok halk atasözü de mevcuttur. Bilge kişi ayıt berip tamra çukar. Hopper ile Batı resmi asırlardan beri ilk defa kısır ekol savaşlarını, soyut resim / figüratif resim gibi ölü doğmuş dikotomileri aşma fırsatı yakaladı. Bu bağlamda, perspektif, ışık, gölge vb tercihleri aşan Hopper’ın yeni bir şey yaptığını savunuyoruz: Hopper Rönesans’tan beri can çekişen figüratif resme Facebook, Twitter, Instagram ya da bu gibi sosyal medya siteleri üzerinde de çok önemli filozofların sözlerini bulabilmek mümkündür. Bizlerde bu sözlerin tamamına erişebileceğiniz bir konu hazırlamak istedik. Tüm güzel sözleri aşağıda rahatlıkla bulabilme şansına da sahip olabileceksiniz. EN GÜZEL FİLOZOF SÖZLERİ Barış, her şeyi hazmeden mutluluktur. Çalışma uçup gidebilen bir alışkanlıktır; bırakması kolay, yeniden başlaması zor bir alışkanlık. Ölüm bu; ne hükümdar tanır, ne soytarı; herkesi aynı iştahla yutar. Hayat, felaket, yalnızlık, yüzüstü bırakılmışlık, yoksulluk kendine göre kahramanları olan savaş Farabî(870-950)'ye göre de evrensel bir ahlak yasası vardır ve bu yasanın objektif özellikle oluşacağını belirtir. İnsanlar için iyilik ve mutluluk yöneldikleri hedeflerdir. Bu hedeflere insan akıl yoluyla ulaşır. Yani iyi ile kötü akıl yoluyla belirlenir. İnsana özgür iradeyi akıl verir. ŞimdiAllah dostları ve İslam büyüklerinin Ahlak ile ilgili sözlerini sizlere aktaracağız: Makamların en üstünü; kötü bir huyu, bir huya çevirmektir. – Sehl bin Abdullah Tüsteri (k.s.) Ahlâk iyi olmadıktan sonra, kılınan namazın, tutulan orucun çok olmasının önemi yoktur. Hattâ sadaka ve mücâhede (nefsini yenmeye İlk Çağ Felsefesinde Ahlak Anlayışı. Ahlak, eylemlerimizi düzenleyen, belirli kurallara göre yönlendiren bilgi alanıdır. Eylemlerde iyiye yönelmeyi amaç edinen ve kötü olandan uzak durmayı gerektiren ahlak alanı insanın toplumsallaşması ile birlikte zorunluluk haline gelmiştir. Toplum içinde yaşayan birey, hem kendini p9F6. Açısından Ahlak Belli bir dönemde, belli insan toplumlarınca benimsenmiş olan, bireyler arası ilişkileri düzenleyen kuralların tümü ahlak adını alır. Ahlak konu olarak alan felsefe disiplinine ethik adı verilir Ethik ahlaki olayları genel olarak incelediği bu alanda ideal olanı ortaya koymak istediği için ahlaktan farklıdır Ahlak bir kişinin ya da toplumun ahlakını ethik genel olarak ahlak olgusunu ele alır. 2. Ahlak Felsefesinin Temel Kavramları İrade Akıl ve doğal eğilimler ikilemi karşısında kalan insanın doğal eğilimlere karşı özgürce karar verme yetkisidir. İyi Yapılması istenilen şey. Kötü Yapılması istenmeyen şey. Özgürlük Baskı ve zorlama olmadan bir şeyi seçme gücü. Sorumluluk İyi yada kötüden birini yapmanın doğuracağı sonucu üstlenmedir. Özgürlük olamadan sorumluluk yüklenmez. Çocuklar ve akıl hastaları sorumlu tutulmaz. Vicdanİnsanın ahlaki değerler hakkında sahip olduğu bilinç. Erdemİradenin ahlaki iyiye sabit bir yönelme biçimidir. Cesaret, cömertlik, bilgelik gibi. Ahlak Yasası İnsan eylemlerini belirleyen herkes için geçerli olan kurallar. Ahlaki karar Yasaya özgürce uyma, karar alma. Ahlaki eylem Yasaya uygun hareketi yapma Eylemin dış yüzü davranış yapma, iç yüzü yapmama tutumu gösterir Ödev Ahlak yasasına uygun eylemde bulunma. Mutluluk Ahlaki eylemin insana sağladığı ruh huzuru. Felsefesinin Temel Soruları Ahlaki eylemin bir ereği var mıdır? Evrensel ahlak yasaları var mıdır? Toplumun belirlediği iyi-kötü gerçekten böyle midir? Ahlak yargısını öteki yargılardan ayıran özellikler var mıdır İnsan yaradılışı bakımından özgecimi bencil midir? Doğası ahlaklı olmaya uygun mu İnsan ahlakı eylemde özgür müdür? Bu konuda iki karşıt görüş vardır Ahlak özgürlüğünü kabul eden düşünürler İndeterministler Şu konuları ileri sürer 1Psikolojik konut İnsan eylemde bulunurken kendisini gözleyecek olsa yaptığı eylemi, isteyerek yaptığını hisseder 2Sosyolojik kanıt İnsan bir toplum içinde yaşar Toplumun ondan yapmasını beklediği davranışlar onun özgür olduğu düşüncesine dayanır Seçim ve kararlarında özgür olmasaydı sorumlu tutulmazdı 3Ahlak kanıtı İnsan özgür olmasaydı ona buyruklar vermesinin anlamı olmazdı 4Hukuk kanıtı Ceza hukuku insanın yaptığı bir hareketin sorumluluğunu taşıdığı ilkesinden hareket eder Sorumluluk özgürlük olmadan olamaz B. Ahlak Determinizm alanında özgürlüğün değil, determinizmin olduğunu savunanların kanıtları şöyledir 1Psikolojik kanıt Karar olayı karmaşık bir olaydır. Dış uyarmalr, duygular bilinçaltı gibi çeşitli unsurların etkisiyle ortaya çıkar İnsan karar verirken bunların farkında olmadığı için kendini özgürmüş gibi hisseder. 2Sosyolojik kanıt Sosyal kurallar davranışları belirler insanı zorlar 3Ahlak kanıtı Ahlak kuralları kararlarımızı belirler. Benimsetilen değer yargılarının etkisiyle davranışta bulunulur. 4Hukuk kanıtı Hukuk kuralları da davranışları sınırlandırır Sorumluluk özgürmüş izlenimini verir oysa insanın eylemlerini belirleyen bir bilinçtir iki görüşü uzlaştıran görüşe otodeterminizm denir Bunlar ahlaki eylemi ve iradeyi kişilik ürünü olarak görürler İnsan bilgi birikimini zenginleştirerek kişiliğini geliştirerek ve aklını kullanarak özgürleşmiştir Kişilikleri gelişmiş olanlar gelişmemiş olanlardan daha özgürdür Problematiği Ve Yaklaşımlar vicdanı karşısında evrensel ve ahlak yasasının olup olmadığı ahlak yasasının varlığını reddedenler 1. Haz ahlakı Hedonizm Kurucusu Aristippos’tur. Haz veren şey iyi, acı veren şey kötüdür. Bu ikisinin dışında kalanlar önemsizdir. Yaşamın amacı en yüksek iyiye ulaşmaktır. En yüksek haz anlık en yoğun haz duygusudur. Epikuros 341-270 İnsanın tabi amacı hazzı yakalamaktır Maddi hazlar manevi hazlardan önce gelir Haz bir anlık acısızlıktır. Aç kalmamak, susamak üşümemek bunlar istenilir. Bu durumda olan, gelecekte de böyle olacağına inanan mutludur. Ona göre erdemli olmak ölçülü yaşamaktır En yüksek erdem bilgeliktir İnsan bilgisi sayesinde hazları ayırt edebilir. Ahlakı Ütülitarist ahlak İyi faydalı olandır. İyi bireye sağladığı faydaya göre değişecektir. Evrensel bir ahlak söz konusu değildir, İngiliz düşünürler ve savunucularıdır. egoizm Ben sevgisinin” önde tutulduğu anlayıştır. Thomas Habbes’a göre hayvanlar gibi insanlarda iç güdüleriyle yönetilmektedir İnsanı yönlendiren iki içgüdü vardır. Kendini sevme, kendini koruma İnsan doğası gereği bencildir Ahlakta egemen olan çıkardır Mutlak iyi mutlak adalet yoktur Toplum hayatı ile ilgili düzeni ve toplumsal değerleri reddeder kişisel iradeyi egemen kılmak ister Proudhon Toplumsal kurumları ve değer sistemleri ile devlet yıkılmalıdır Hiçbir şey ayırıp, seçilmemelidir. Bunlar arasında ahlakta vardır Çünkü ahlak insanları daha iyi yönetmek için uydurulmuş kurallardır A. Bakunin, de anarşizmin savunucularıdır Bugüne kadarki değer sistemleri, ahlak anlayışları insanın zayıflığına dayanan köle ahlaklarıdır Sıradan kişilere ve korkaklara yarayan bu ahlaktan kurtulmalıdır Vicdan ahlakı yerine güç ahlakı konulmalıdır Yapılması gereken bütün ahlak anlayışlarını yıkmak; yerine kuvvete dayanan bir efendi ahlakı koymaktır Bunu güçlü iradenin temsili üstün insanlar başaracaktır Bu yaklaşım gücü en yüce iyi durumuna başaracaktır Bu yaklaşım gücü en yüce iyi durumuna getirmektedir 1905-1980 Varoluşçu existentializm felsefenin kurucularındandır. S. Kierkegard 1813-1855, M. Heidegger diğer önemli temsilcileridir. Sartre’a göre evrendeki her nesnenin bir “özü” bir de “varlığı” vardır. Öz sürekli nitelikler topluluğu, varlık varoluş dünyada etken olarak bulunmuş demektir. Örnek Ağaçlar, Ağaçlar özüne uyarak Ağaç olurlar. Burada öz varoluştan önce gelir Ama insanda varoluş özden önce gelir İnsan önce vardır sonra şöyle yada böyle olur. Özünü kendi yaratır Gerçek olan benim sorunlarımdır Kötü düzenlenmiş adaletsiz kirli ve saçma bir dünyada yalnızlığım, güvensizliğim umutsuzluğuma duyduğum tiksinti ve bunaltı Kişinin kendini tamamını baskılardan kurtarmasını istiyor Bunun içinde bireyin toplumdan kopmasını devletin kişiyi yutmasına karşı çıkılmasını istiyor ve bireyselliği savunuyor Bu nedenle O’na göre genel bir ahlak yoktur Çünkü size yol gösterecek bir işaret yoktur Var olduğunu kabul etsek bile; onları yorumlayan, taşıdıkları anlamı seçen biziz Karar verirken tek başınadır insan Tüm sorumluluklar onundur. Bu insanın özgürlüğünü engeller b. Evrensel ahlak yasasının varlığını kabul edenler ahlak yasasını subjektif özelliklerin belirlediğini ileri sürenler Utilitarist faydacı ahlak J. Bentham 1748-1832 ve Stuart Mill 1806-1873 ahlak yasasını öznel özelliklerin belirlediğini savunmuşlardır. Onlara göre insan doğası gereği hazza yönelir, acıdan kaçınır Mutluluğu arar Kendisi için yararlı olan iyidir. Ancak insan bir toplum içinde yaşıyor Diğer insanların eylemleri benim yararıma da olmalı, benim eylemlerimde başkalarının yararlarına olmalıdır Olabildiğince çok insanın, olabildiğince çok mutluluğu göz önünde tutulmalıdır Yalnız tek insan için değil, herkes için faydalı olan yasa olarak kabul edilmelidir. Henri Bergson Doğru bilgi gibi doğru eylemin ölçütü de sezgidir. İnsan sezgisi ile iyi ve kötüyü kavrayabilir. Bergson ahlakın sezgi ve zeka olmak üzere iki kaynağı olduğunu ileri sürer. Zekanın oluşturduğu ahlak “kapalı toplum ahlakı” dır. Bu ahlakta yasaklayıcı kurallar egemendir. Sezgi ahlakı ise; “sevgi ve özgürlüğün” egemen olduğu “açık toplum ahlakı” dır. Burada kurallar değil örnekler önemlidir. Ahlak Yasasını Objektif Özelliklerin Belirlediğini Kabul Edenler Sokrates Ahlaki eylemin amacı mutluluktur kaynağı ise bilgi dir Hiç kimse bilerek kötülük etmez. Kötülük bilgisizliktendir.” Bu durumda bilgili olma ile erdemli olmayı aynı şey olarak belirler. Erdemli olan birey aynı zamanda mutludur. Buna mutluluk ahlaki Eudaimo-nizm denir. Platon Platon’da idealar varlığın asıl formlarıdır. İdealar Aleminde bir sıralama vardır, en üstte “iyi ideası” yer alır. Bir eylem iyi ideasına uygunsa iyi, değilse kötüdür. Her insan iyi ideasına yönelmeli ve eylemlerini iyi ideasına uydurmalıdır. Farabi İnsanın amacı hayır’a iyi ulaşmaktır. En yüksek iyi mutluluktur Mutluluk insanın bilim, felsefe ve sanatla uğraşmasıyla elde edilir. Akıl bir eylemin iyi yada kötü olduğuna karar verebilir. İnsan iradeside seçme gücüne sahiptir. Seçme akılla olur Varlığı ve evreni bilmek insanın kendisini bilmesini amaçlar ve insan kendisini bilme ile evreni ve varlığı bilebilir Buda en yüksek mutluluktur Baruch Spinoza 1632-1677Panteist bir filozoftur. Panteizm evren ile tanrıyı bir tutan anlayıştır. Evren ve tanrı tek ve aynı varlıktır O’na göre, insan tutkular ve düşünce ikilemi içinde yaşar Tutkular ruhun karışık ve bulanık yanını oluşturur Bunlar güçsüzlük, erdemsizlik ve yetkisizlik halleridir Tutkular içinde insan bir köledir. Düşünce durumda ise özgürdür Özgürlük erdemdir Ahlakın ödevi düşünce ile tutkuları yenmektir Ahlaki hayat aklın tutkulara karşı savaşıdır İnsan özgürlüğe yalnız bilgi ile ulaşabilir Bilmek ise var olan olarak algıladığımız her şeyin Tanrının özünden doğduğunu bilmektir Yaratıcı doğa ile yaratılan doğa aynıdır Tanrıyı bilmek, düşünsel bir sevgiyle sevmek anlamındadır. Ahlak yasası bilgisini edindiği evrenin tanrının yasasıdır. Yasaya uygun olan iyi aykırı olan kötüdürAhlak felsefesi ve ahlak felsefesinin öğretilerini okumak için tıklayınız>> Friedrich Schiller Akıl ve dirayetin ak saçlılarınki gibi; ama yüreğin masum çocukluk yüreği Schiller Akıl ve dirayetin ak saçlılarınki gibi; ama yüreğin masum çocukluk yüreği Shakespeare Aklın bağlamadığı dostluğu, akılsızlık kolayca Einstein İnsan, aklın sınırlarını zorlamadıkça, hiçbir şeye Yeryüzünün iki gücü vardır Akıl ve kılıç, çoğu zaman akıl kılıcı Akıllı bir insanın dünyası, bütün İkbal Akıl maddeyi, madde kalbi fetih Mevlana İnsan akılla pîr olur, saçı sakalı ağarmakla Aurelius Aklın gücüne, hiçbir engel karşı Akıl bilgiden mahrumsa, en büyük filozoflarda bile, son derece dengesiz bir Twain Akıl sağlığı ve mutluluk birlikte var Akıl, her şeyi olduğu gibi görmekten başka bir şey Gör Akıl süzgecinden geçirmeden, kalp teslim de La Rochefoucauld Akıl daima gönlün Aklın ve bilginin üç büyük düşmanı vardır Kötülük, bilgisizlik ve Atasözü Kuşu yükselten kanat, insanı yükselten Ali Akıl; nimetlerin en büyüğü, dünya ve ahret; şereflerin en Syrus Akıl başka yerde olunca, gözler kör C. Williams Yeni bir evren için bütün gereken, yeni bir Vauvenarques Doğru işlemeyen akıl keskinmiş neye yarar, saatin iyiliği koşmasında değil, doğru İnsanın akıllıca hareket edebilmesi için üç yolu vardır; birincisi, yapacağı şey üzerine düşünmektir ki bu en asil yoldur. İkincisi, önceden yapılmış iyi bir şeyi tenkit etmekle olur, bu en kolay yoldur. Üçüncüsüne gelince bu en acı yoldur, deneyerek ve uğraşarak bulduğun Serge Akıl hazır değilse, göz Mann Akıl ve mantık, ilim ve marifetle doğru orantılı olarak Bektaş-ı Veli İslam’ın temeli ahlâk, ahlâkın özü bilgi, bilginin özü de de La Rochefaucauld Bir kimseden akıllı olabiliriz; ama herkesten akıllı Mann Akıl ve mantık, ilim ve marifetle doğru orantılı olarak de Vigny Akıl, vücudun Jefferson Akıllılar, zayıf taraflarını bildiklerinden, yanılmayacaklarını ileri Wilde Akıllı bir adam kadınlar hakkında ne düşündüğünü Akıl, yalnız doğruluk ile Cariyle İnsan, talihsizlikten ve mutsuzluktan değil, akılsızlıktan Sadi Akıl, himmet, tedbir ve fikir sahibi olmayan birisinin kapıcısı; “evde kimse yoktur!- diye ne güzel Duygunun yanında akıl daima adi Mevlana Akıl; sonradan ah çekmek için değil, önceden düşünüp tedbir almak Einstein Yüksek ruhlar, her zaman sıradan akılların şiddetli muhalefetleriyle En zavallı insanlar bile, akıldan yana paylarına C. Wilson Bugünün akıllı insanı, gelecekle korkusuzca Konuşma , insanın aklını kullanma Başkalarının bilgisi ile bilgin olsak bile ancak kendi aklımızla akıllı Şehabeddin Akıl yaşta değil baştadır; ama aklı başa yaş Ciardi Aklın en büyük günahı, yeteri kadar dikkat göstermemek Ali Akıllı kimsenin lisanı kalbindedir. Düşünerek Reis Boynuzu olup da, aklı olmayan öküzden Akıl; birbirinden farklı olan şeylerin birbirlerine benzeyen yanlarını ve birbirine benzeyen şeylerin, birbirlerinden farklı yanlarını Schiller Akıl ve dirayetin ak saçlılarınki gibi; ama yüreğin masum çocukluk yüreği Schopenhauer Aklın buyruğuna girmeden, yaşamın kötülüklerine karşı başarı Einstein Tabiatta öylesine yüksek bir akıl kendini gösteriyor ki, insanın en ince düşünceleri ve buluşları bu aklın yanında sönük bir gölge gibi Shakespeare Aklın bağlamadığı dostluğu, akılsızlık kolayca Einstein İnsan, aklın sınırlarını zorlamadıkça, hiçbir şeye Yeryüzünün iki gücü vardır Akıl ve kılıç, çoğu zaman akıl kılıcı Akıllı bir insanın dünyası, bütün İkbal Akıl maddeyi, madde kalbi fetih Mevlana İnsan akılla pîr olur, saçı sakalı ağarmakla Aurelius Aklın gücüne, hiçbir engel karşı Akıl bilgiden mahrumsa, en büyük filozoflarda bile, son derece dengesiz bir Twain Akıl sağlığı ve mutluluk birlikte var Akıl, her şeyi olduğu gibi görmekten başka bir şey Gör Akıl süzgecinden geçirmeden, kalp teslim de La Rochefoucauld Akıl daima gönlün Aklın ve bilginin üç büyük düşmanı vardır Kötülük, bilgisizlik ve Atasözü Kuşu yükselten kanat, insanı yükselten Ali Akıl; nimetlerin en büyüğü, dünya ve ahret; şereflerin en Syrus Akıl başka yerde olunca, gözler kör C. Williams Yeni bir evren için bütün gereken, yeni bir Vauvenarques Doğru işlemeyen akıl keskinmiş neye yarar, saatin iyiliği koşmasında değil, doğru İnsanın akıllıca hareket edebilmesi için üç yolu vardır; birincisi, yapacağı şey üzerine düşünmektir ki bu en asil yoldur. İkincisi, önceden yapılmış iyi bir şeyi tenkit etmekle olur, bu en kolay yoldur. Üçüncüsüne gelince bu en acı yoldur, deneyerek ve uğraşarak bulduğun Serge Akıl hazır değilse, göz Mann Akıl ve mantık, ilim ve marifetle doğru orantılı olarak Bektaş-ı Veli İslam’ın temeli ahlâk, ahlâkın özü bilgi, bilginin özü de de La Rochefaucauld Bir kimseden akıllı olabiliriz; ama herkesten akıllı Mann Akıl ve mantık, ilim ve marifetle doğru orantılı olarak de Vigny Akıl, vücudun Jefferson Akıllılar, zayıf taraflarını bildiklerinden, yanılmayacaklarını ileri Wilde Akıllı bir adam kadınlar hakkında ne düşündüğünü Akıl, yalnız doğruluk ile Cariyle İnsan, talihsizlikten ve mutsuzluktan değil, akılsızlıktan Sadi Akıl, himmet, tedbir ve fikir sahibi olmayan birisinin kapıcısı; “evde kimse yoktur!- diye ne güzel Duygunun yanında akıl daima adi Mevlana Akıl; sonradan ah çekmek için değil, önceden düşünüp tedbir almak Einstein Yüksek ruhlar, her zaman sıradan akılların şiddetli muhalefetleriyle En zavallı insanlar bile, akıldan yana paylarına C. Wilson Bugünün akıllı insanı, gelecekle korkusuzca Konuşma , insanın aklını kullanma Başkalarının bilgisi ile bilgin olsak bile ancak kendi aklımızla akıllı Şehabeddin Akıl yaşta değil baştadır; ama aklı başa yaş Ciardi Aklın en büyük günahı, yeteri kadar dikkat göstermemek Ali Akıllı kimsenin lisanı kalbindedir. Düşünerek Reis Boynuzu olup da, aklı olmayan öküzden Akıl; birbirinden farklı olan şeylerin birbirlerine benzeyen yanlarını ve birbirine benzeyen şeylerin, birbirlerinden farklı yanlarını Schiller Akıl ve dirayetin ak saçlılarınki gibi; ama yüreğin masum çocukluk yüreği Schopenhauer Aklın buyruğuna girmeden, yaşamın kötülüklerine karşı başarı Einstein Tabiatta öylesine yüksek bir akıl kendini gösteriyor ki, insanın en ince düşünceleri ve buluşları bu aklın yanında sönük bir gölge gibi kalır. Özgürlük İle İlgili Sözler Özgür olmak, özgürlük insanı kelepçelerinden kurtaran bir unsurdur. Eski zamanlarda insan olduğunun birbiri üzerinde hakimiyet kurması, üstün olmaya çalışması özgürlüğü köreltmiş. Hatta kölelik denen özgürlüğün hiçe sayıldığı durumu ortaya çıkarmıştır. Günümüzde kölelik yaşanmasa bile köleler özgürlüğüne kavuşmak için her yolu denemişler. Özgürlük bir bedenin var olabilmesi için en önemli unsur olduğundan köleler, özgürlüğü kısıtlanan bireyler var olabilmek için her dönem boyunca özgürlük savaşını vermişlerdir. Özgürlüğün ne kadar önemli olduğunu vurgulamak için ise özgürlük ile ilgili özgü ve güzel sözler üretmeye başlamışlar. Her özgürlük savaşında bu sözler ile bağırmışlar. Günümüzde hala bazı kişiler Özgürlük ile ilgili sözler, söylemeye devam ediyor. Çünkü üstün olmak için savaş veren ülkeler başka insanların özgürlüğünü kısıtlıyorlar. Özgürlüğü kısıtlanan bireyler ise buna dur demek için özgürlük ile ilgili sözler söylüyor. Dünya da dini yüzünden, ırkı yüzünden, giydiği kıyafetler yüzünden bile özgürlüğü kısıtlanan birçok birey var. Var olmak için özgürlüğüne ihtiyaç duyan bu insanlar tarihten bugüne hiçbir şey kaybetmeden özgürlüklerinin savaşlarını verecektir. Özgürlük kişinin ruhudur. Ruhunu bulmak isteyen her sessiz birey bir gün özgürlük için çığlıklarını atacaktır. Özgürlük İle İlgili Sözler Özgürlük için gökyüzünü satın almanıza gerek yok. Ruhunuzu satmayın yeter. Nelson Mandela Akıl sana ait değilse, ruhun özgür kalmaz. Ey özgürlük! Adalet varsa sen de varsın. Joseph Joubert Ya özgürlük verin bana, ya ölüm. Patrick Henry Özgürlük, tarihin kaybolmayan tek değeridir. Albert Camus Hürriyet, milletlerin ebedi gençliğidir. Manuel Foy Sen, hiç ölümün gölgesinde özgürlük yaşadın mı? Yılmaz Güney Özgürlük, adaletten başka bir şey değildir. Voltaire Allah bize hayatı verirken, hürriyeti de verdi. Thomas Jefferson Her ayrıcalık, özgürlüğe bir saldırıdır. Denis Diderot Özgürlük ekmekten tatlı, güneşten güzeldir. Mihayloviç Dostoyevski Ekmeksiz yaşarım, hürriyetsiz yaşayamam. Said Nursi Korkun seni mahkum eder, umudun seni özgür bırakır. Esaretin Bedeli Kendine yeterliliğin en güzel meyvesi, hürriyettir. Epicuros Nefsinden feragat etmeyen, gerçek hürriyete kavuşamaz. A. J. Cronin Doğa dilsiz hayvanlara bile, özgürlük vermiştir. P. C. Tacitus Hürriyete karşı güveni kalmayan bir cemiyet, derhal yıkılır. John Simon Özgürlük bir kişinin değil, herkesin hakkıdır. Herbert Spencer Anımsamak bir tür buluşmadır. Unutmak ise bir tür özgürlük. Halil Cibran İnsan hür olmadan, huzurlu ve mesut olamaz. Dante Aiighieri Hürriyet, hürriyetin ne olduğunu bilmeyenin hakkı değildir. Cenap Şehabeddin Hürriyeti, en iyi demokratik rejimler sağlar. Robert P. Patterson Özgürlük, yasaların izin verdiği her şeyi yapmak hakkıdır. Charles de Montesquieu Ya hür bir millet olarak yaşayalım, ya da ölelim. Abraham Lincoln Başkalarının hürriyetlerini tanımayanlar, hürriyete layık değildirler. Abraham Lincoln Ancak kendi kendisini yönetebilen, akıllı insanlar özgürdür. Horatius İnsanların özgürlüğü, kendisine yapılanlara karşı takındığı tavırda gizlidir. J. Paul Sartre Bir ülkede ne kadar çok tabu varsa o kadar özgürlük yoktur. Aziz Nesin Hürriyet hiçbir vakit hapsedilmez, hatta o tazyike uğradığı nisbette genişler. La Cordaire Mutluluğun sırrı özgürlüktür, özgürlüğün sırrı ise cesarettir. Tukidides Hürriyeti ve hayatı hak edenler, onu her gün fethetmek zorunda kalmazlar. Wolfgang Van Goethe Başkalarına da vermeden sahip olamayacağımız tek şey hürriyettir. William Allen White Başkasının özgürlüğüne saygı gösterelim; ama aynı zamanda bayrağımızı da koruyalım. Frederic Amiel Eğer uğrunda ölmeye hazır değilseniz özgürlük kelimesini lügatınızdan çıkarın. Malcolm X Aşk uğrunda gerekirse hayatımı veririm; fakat hürriyet uğrunda aşkımı da feda ederim. Victor Hugo Hürriyet, ancak hürriyetini her gün yeniden kazanan insana layıktır. Wolfgang Van Goethe İnsanlar, ancak alışkanlıklarına gem vurabilecekleri nisbette, hürriyete hak kazanırlar. Edmund Burke Savaşları kazanabilir kentleri zapt edebilirsiniz; ama ulusları fethedemezsiniz. Bernard Shaw Özgürlüğünden vazgeçen kimse, insanlıktan, hak ve görevlerinden vazgeçmiş demektir. Jean J. Rousseau Hürriyetsiz ahlak mevcut olmayacağından, onsuz vazife ve mesuliyet de olamaz. John Simon Tanrı, hürriyeti ancak onu sevenlere ve onu muhafaza ve savunmaya hazır olanlara verir. Daniel Webster Ancak tutkulardan önce hakka yer veren bir ülkede, gerçek özgürlük var demektir. La Cordaire Zorunluluk birey özgürlüklerini çiğnemenin özrüdür, zorbaların bahanesi kölelerin inancıdır. Wiliam Pitt İnsan özgürlüğü başkasından dilenenez, özgürlüğü kazanmasını bilmesi gerekir. lgnazio Silone Kim özgürlüğün bereketlerinden yararlanmak isterse ona yardım etmek sıkıntısına katlanmalıdır. Thomas Paine Özgürlük sorumluluk getirir, insanların çoğunun özgürlükten korkması bundandır. Bernard Shaw Kendisine istediği özgürlükleri başkalarından esirgeyen kişi, ne adam olabilir ne özgür. William Allen White Özgürlük çok pahalı bir maldır, paradan daha değerli olan kırmızı kanla alınır. Jean J. Rousseau Özgürlük ve güvence arasında zıtlık değil bağlılık vardır, ya ikisi de olur ya da hiçbiri olamaz. Romsery Clark Hürriyet ilk kök salmaya başladığı devrede, gelişmesi çok hızlı olan bir bitkidir. George Washington En güzel özgürlük kölelerin düşlerinde gördüğüdür, özgürlüğün korkutucu yanlarını bilmez köleler. Bernard Shaw Kanun yaptıktan sonra ona gönül rızası ile itaat etmek, hürriyetin en yüksek bir iradesi değil midir? La Cordaire Özgürlük ağacı arada sırada zorba zalimlerin kanıyla sulanmalıdır, çünkü bu onun doğal gübresidir. Thomas Jefferson Özgürlüğün yolu tüm dünyaya karşı tek başına kalmak bile olsa, kendi inancına bağlı kalmaktan geçer. Stefan Zweig Özgürlük olmayan ülkede ölüm, yıkılış vardır. Her ilerlemenin, kurtuluşun anası özgürlüktür. Mustafa Kemal Atatürk Eskiden insanlar sadakat ve itaate bağlanırlardı. Bugün insanlar, hürriyet ve tenkide önem veriyorlar. Alexis Carrel Kendi kafasıyla düşünen insan özgürdür, doğru olduğuna inandığı şeyler için mücadele eden insan, özgürdür. lgnazio Silone Kendi selameti için hürriyetten vazgeçmek isteyenler, ne selameti ne de hürriyeti hak etmişlerdir. Benjamin Franklin Özgürlük bir kere kazanılıp ilelebet muhafaza edilemez, onu her nesil, her gün yeniden kazanmak zorundadır. Dwight Eisenhower Bir insanın her şeyini alabilirsiniz elinden tek bir şey dışında, özgürlüğünü, kendi yolunu seçme özgürlüğünü. Victor E. Frank İnsanın özgürlüğü; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır. Jean-Jacques Rousseau Kimse size özgürlüğü vermez. Kimse size eşitlik, adalet ya da başka bir şey vermez. Erkekseniz gidin ve kendiniz alın. Malcolm X Modern özgürlük, derebeylik dönemindeki köleliğin düşünce tutsaklığıyla yer değiştirmesinden başka bir şey değildir. Henry David Thoreau Kendisi için olduğu kadar, hasımları için de hürriyet hakkını istemeyen ve kabul etmeyen bir kimse hür olmaya layık değildir. Anastasius Grün Yaşadığım sürece hayatımı Afrikalılar’ın mücadelesine adadım, beyaz egemenliğine karşı savaştım, siyah egemenliğine de karşı savaştım. İnsanların eşit fırsatları paylaşarak uyum içinde yaşayacakları özgür bir toplum hayalini kurdum hep. Nelson Mandela Eğer bir milletin hürriyetten fazla değer verdiği şeyler varsa hürriyetini kaybeder ve istihza şurada ki eğer onun hürriyetinden fazla değer verdiği şey rahatlık ve para ise onları da kaybeder. William Somerst Maugham Ahlak ile ilgili güzel sözleri sizler için bir araya getirdik bu sayfada. Anlamlı ve etkileyici Ahlak sözlerini bu sayfada okuyabilir ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Ahlak, insanın kendisi dahil, varlıkla ve insanlarla ilişkilerinde nasıl davranması ya da davranmaması gerektiğini gösteren değer yargıları bütünüdür. Ahlakı, “şahsiyet/karakter” olarak tarif edersek, her insanın ortak olan ve bütün insanlarca paylaşılmış olan insanî değerlerden yeterince pay almış bir “benlik” geliştirmek zorunda olduğu kolaylıkla anlaşılabilir. Şahsiyetin gelişmesi, iyi ortamlarda gerçekleşir. Bu yüzden kişinin iyi olan şeylerle ilişkisi, şahsiyetinin gelişiminde fayda sağlar. İnsan şahsiyetini geliştirmek ve olgunlaştırmak için iyiliklere yönelmeli, kötülüklerden uzak durmalıdır. Ahlaki değerler bir toplumda ne derecede kök salar, benimsenir ve gelişirse, o toplumda o derecede ahlâklı ve karakterli insan yetişir. Ahlâkî bir hayat hususunda kişinin, başkalarıyla daima işbirliği içine girmesi gerekir. Çünkü insanlar, karşılıklı olarak birbirinin karakterini etkiler. En Güzel Ahlak Sözleri Ahlak konusunda inandığım ilke şudur; bir şeyi yaptıktan sonra kendini iyi hissediyorsan o ahlakidir; eğer kendini kötü hissediyorsan o gayri Hemingway Kötü ahlak, öyle bir fenalıktır ki, onunla yapılan birçok iyilikler fayda vermez. Güzel ahlak, öyle bir iyiliktir ki, onunla yapılan günahlar bile affa Bir ülkenin geleceği ve ilerlemesi sağlam kalelerle, güzel binalara ve milli gelirine değil, o insanların ahlaki değerlerine Luther King Yolsuzluk fahişelikten daha kötüdür. Fahişelik bir tek bireyin ahlakının bozulmasıdır, oysa yolsuzluk tüm toplumun ahlakını tehlikeye Kraus Ahlak, tam olarak bize nasıl mutlu olacağımızı gösteren bir doktrin değildir; fakat o bize kendimizin mutluluğa, nasıl layık olabileceğimizi Kant Ahlak, “Ne yapmalıyım?” sorusuna, etik ise, “Nasıl yaşamalıyım?” sorusuna yanıt arar. Ahlak erdemde ya da kutsallıkta; etik, bilgelikte ya da mutlulukta doruk noktasına Comte-Sponville Politika ve ahlakı farklı ele alanlar, her ikisini de asla J. Rousseau İyi iki anlama gelir Birisi mutlak iyidir. Diğeri ise birisi için iyi İnsanları yasa ve ceza ile yönetirseniz, onlar bir daha yanlış yapmayacaklar, ancak şeref ve utanma duygularına da sahip olmayacaklardır. İnsanları erdemle ve ahlak kuralları ile yönetirseniz, o zaman onlar hem utanma duygusuna sahip olacaklar, hem de doğruyu yapmaya Politika “yılanlar gibi akıllı ol” der; ahlak ise “yılanlar gibi akıllı kumrular gibi zararsız ol” Kant İnsanın kendisini ıslah etmesi erdemle, başkalarını ıslah etmesi ise bilgi ile olur. Erdem ve bilgi, doğanın iki ahlaki özelliğidir ve insanı Doğru Yola İki şey var ki, biz onlar hakkında daha sık ve daha düzenli kafa yordukça, ruhu hep artan bir hayranlık ve huşuyla dolduruyor; tepemizdeki yıldızlı gökyüzü ve içimizdeki ahlak Kant İyi insanlar erdemi sevdikleri için kötü şeyler yapmaktan nefret ederler. Kötü insanlar cezalandırılmaktan korktukları için kötü şeyler yapmaktan nefret Ahlak; insan nefsinde yerleşen öyle bir melekedir ki fiiller, hiçbir fikri zorlama olmaksızın, düşünüp taşınmadan bu meleke sayesinde kolaylık ve rahatlıkla ortaya Gazali Kim namus ve ahlak şövalyeliği yapıyorsa, bilin ki en namussuzu Nietzsche Yüksek ahlak ancak yüksek zekâya eşlik edebilir Hiçbir ahmak tamamıyla iyi huylu Şahabettin Savaşın sorunu şu ki, uğruna mücadele ettiğiniz adalet, ahlak, insanlık gibi en önemli şeyleri genellikle yakıp yok Bruke Anlamlı Ahlak Sözleri Zeka ile gururlanmak da boş. Tek başına zeka değersiz şeydir, kızım. Zekası işlek ne kötü kocaları, kötü babaları, kötü vatandaşları gördük! Zekanın gerçek değerini veren iyi ahlaktır. Onsuz zeki bir adam korkunç bir ucubedir. Ahlak, zekanın bütün inceliğinden Fonvizin Mükemmel bir millette milli ahlak gerekleri o millet bireyleri tarafından adeta düşünülmeksizin vicdani hissi bir güdü ile yapılır. En büyük milli duygu milli heyecan işte Çoğu kez, ahlaksızlığın üzerine serilen en kalın örtüdür, Cündioğlu Milli ahlakımız uygar esaslarla ve özgür fikirlerle beslenmeli ve sağlamlaştırılmalıdır. Korkutma esasına dayanan ahlak bir erdem olmadıktan başka güvene de layık Ahlakın ana temeli iyi niyettir ki o da tabiatı gereği, yalnızca doğruya yönelik Güneşin, buz eritmesi gibi, güzel ahlak da günahları Şerif İnsanların doğasında var olan en önemli özelliklerin başında insanın ham olması gelir. İnsan, doğası itibariyle daha sonra katı, sonra nazik, yumuşak ve nihayet kötü bir Bir milletin ahlakı dişleri gibidir. Çürüdüğü nispette acısını Shaw İnsanın doğasında beş erdem vardır humanite jen, doğru davranış li, inanç,doğruluk ve Yu Din ve ahlak duygularının zayıflaması, zekanın zayıflaması kadar Carel Ahlak, insanla beraber ve onun içinde France Ahlakın milli toplumsal olduğunu söylemek ve ortak vicdanın bir ifadesidir demek aynı zamanda ahlakın kutsal sıfatını da tanımaktır. Ahlak kutsaldır; çünkü aynı değerde eşi yoktur ve başka hiçbir çeşit değerle Yüz kızartıcı şeyler, halkın genelince tasvip edildiğinde, artık yüz kızartıcı Ahlak konusunda en önemli dersler, kitaplardan değil yaşanan deneyimlerden Twain Bütün kediler kül rengine dönüşeceğinden, politikacılar bütün ışıkları söndürmek Ortaga Gosset Bütün cihanı araştırdım, güzel ahlaktan daha üstün bir liyakat Ahlak olmayan yerde, kanun bir şey Bonaparte Etkileyici Ahlak Sözleri Bir insan için Allah’ın en büyük ihsanı iyi ahlaktır. Güzel bir yüz ya da nazlı bir davranış bile, kalp kötüyse fena ahlakı Maurois Ahlak bütün sivil yasaların amacı ve hedefidir. Ahlaki değerlendirmeler adalet yönetiminden ayrı düşünülemez. Bir insan evinde havasızlık içerisinde yaşayabilir mi? John F. Dillon Ahlak duygumuz, ihtiraslarımızı kontrol Shaw Ahlakın adamına göre farklılık göstermesinin nedeni, Zenginlik ve güç kör talihin sana verdiği hediyelerdir. Oysa iyi insanlık kişinin kendi erdemlerinin Yasa insanların kalplerinde Augustine İyi ahlak için iyi yasalar gereklidir. Yasalar da iyi ahlak olmadan Yasama güçsüzleşince, ahlak dejenere Pascal Erkeğin de kadının da terbiyesi, birbirleriyle tartıştıkları zaman belli Shaw Lafazanlığın ve gösteriş düşkünlüğünün, ahlakla bir arada bulunması Üstat dedi ki; iradeni gerçek prensipler için kullan. Erdemli olan şeyleri kazanmaya çalış. Kendini iyiliğe ver. Eğlencelerin sanat için Biliyor musunuz, benim eserlerime Avrupalılar neden ahlaksız diyorlar; çünkü onların ahlakını, olduğu gibi ortaya Wilde İnsanlık, dini doktrinden tamamen müstakil bir ahlak sistemi kurmaya muvaffak Çıkarcı politikacılar ülkelerinin güvenliğinden çok koltuklarının güvenliğini Macaulay Kanunların çok olduğu yerde devlet daha Özlü Ahlak Sözleri Kısa ve kestirme yoldan ticaret yaparak para kazanmak fazla sürmez, fakat ilkeler asırlar W. Boecher Siz, mallarınızla herkesi memnun edemezsiniz, onları güler yüz ve güzel ahlak ile memnun etmeye Şerif Ahlak ve üçkağıtçılık, terazinin iki ayrı kefesinde yer alır; biri çıkarsa biri En kötü düşmanlarımız cahil ve basit insanlar değil, okumuş ve ahlakları bozuk Greene Eğer iyi olmayı istiyorsan, önce kötü olduğunu Savaş alanında korkaklık gösteren bir generali kurşunla öldürürsünüz. Halkın ahlakını bozan politikacılar için ne ceza önerirsiniz? Lord Acton Erdem ve kabiliyet yönünden üstün olan kimselerin arkasından gitmek ve onlara uymak Yoldaşların en iyisi güzel ahlaktır, arkadaşların en iyisi akıldır, edeb ve terbiye en iyi mirastır ve kendini beğenmekten daha büyük gerilik ve cahillik Ali En güzel edep; güzel ahlak, en şiddetli fakirlik; ahmaklık, en vahşi vahşet; kendini beğenmek ve en üstün zenginlik; Kişinin büyüklüğü takvası ile, üstünlüğü dindarlığı ile ve şahsiyeti de güzel Ömer Ahlaklı insan basit ve dürüsttür, kişisel gururu Tzu İyi niyet, ancak ve ancak doğru bilgi ve iyi davranışa eşlik ettiği sürece ahlaki bir değere Çilingir Her şey, zevk ve acı vermesi bakımından iyi ya da kötü olarak Locke Ahlaksal olay yoktur, yalnızca olayların ahlaksal yorumu Nietzsche Başkalarının terbiyesizliğine karşı en emin silah, bir insanın kendi Chesterfield Dünyanın bütün medeni milletleri temel ahlak ilkeleri üzerinde Addison Bonus Hiç kimseye kötülük etmedim. Yakınlarımı bahtsızlığa sürüklemedim. Gerçek evinde alçaklık etmedim. Kimseyi gücünün dışında çalıştırmadım. Benim yüzümden kimse korku duymadı, yoksulluk ve acı çekmedi, bahtsız olmadı. Tanrıların kötü gördükleri şeyleri hiçbir zaman yapmadım. Kölelere kötü muamele etmedim ve ettirmedim. Kimseyi aç bırakmadım. Kimseye göz yaşı döktürmedim. Kimseyi öldürmedim ve kimsenin kahpece öldürülmesini emretmedim. Kimseye yalan söylemedim. Hiçbir utandırıcı davranışta bulunmadım. Zina etmedim. Yiyecekleri pahalı ve eksik satmadım. Terazinin dirhemi üzerine hiçbir zaman elimi bastırmadım. Teraziyle tartarken hiçbir zaman hile yapmadım. Süt çocuklarının ağızlarından sütü uzaklaştırmadım. Hayvanları çalmadım. Tanrının kuşlarını avlamadım. Ölmüş balığı tutmadım. Hiçbir arkın suyunu başka yöne çevirmedim. Ben temizim, temizim, temizim… Ölüler Kitabı Filozofların Evrensel Ahlak Yasaları Platon'a göre asıl gerçeklik idealar evrenidir. Varlık evreni ise idealar evreninin bir kopyasıdır. Platon ahlak anlayışını da idea anlayışıyla açıklar. İnsanın amacı mutluluğa ulaşmaktır. Mutluluğun tek yolu da erdemdir. Erdem insanı mutlu kılar. İnsan iyiye varmak ister. İyi ideası zaman üstüdür, ne doğar ne de yok olur. Nesneler dünyasında insanın verdiği ahlak yargıları, ahlakî değerler, bu iyi ideasının bir yansımasıdır. Eylemlerimizin ahlakî ilkesi bütün zamanlar için geçerli olan iyi ideasında temelini bulur. Buna göre ahlaklılık, iyi ideasının bilgisine dayanır. Platon için de " kimse bilerek kötülük yapmaz." Buna göre, iyi ideasını bilmek, doğruluk hakikat ile aynı anlama 'un ahlakı tek kişiyi değil toplumun mutluluğunu esas alır. Bu mutluluk da ancak devlette bulunur. Devletin amacı insanlara erdemli, iyi olan bir yaşam 870-950'ye göre de evrensel bir ahlak yasası vardır ve bu yasanın objektif özellikle oluşacağını belirtir. İnsanlar için iyilik ve mutluluk yöneldikleri hedeflerdir. Bu hedeflere insan akıl yoluyla ulaşır. Yani iyi ile kötü akıl yoluyla belirlenir. İnsana özgür iradeyi akıl 1632-1677' ya göre, insan tutkular ve düşünce ikilemi içinde yaşar. Tutkular, ruhun karışık ve bulanık yanını oluşturur ve bunlar güçsüzlük, erdemsizlik ve yetkinsizlik halleridir. İnsan tutkularıyla bir köle, düşünce durumunda ise özgürdür. Özgürlük erdemdir. Buna göre, ahlakın hedefi düşünce ile tutkuları yenmektir. Ahlakî hayat, aklın tutkulara karşı savaşıdır ve insanı tutkuların kölesi olmaktan kurtarıp, onu özgür Kant 1724-1804 kendisinden önceki filozofların öne sürdüğü ahlaksal eylemlerin mutluluk olduğu görüşünü kabul etmez. Çünkü, mutluluk kişiden kişiye göre değişen bir durumdur ve yaşamın amacı olamaz. Oysa ahlakın temelini herkes için değişmeyen bir şey oluşturmalıdır. Bu şey ise iyiyi isteme dir. Asıl olan amaç, ister gerçekleşsin, ister gerçekleşmesin iyiyi isteme dir. Bu bir ahlak yasası olmalıdır. Kant bu ahlak yasasını şu yargı ile dile getirir " Öyle hareket et ki, senin hareketlerin aynı zamanda başka insanların da hareketleri için bir ilke ve yasa olsun."Kant bu yasayı insanın kendi özgür iradesi ile karar verdiği ve uyduğu için, evrensel ahlak yasası olarak değerlendirir. Özgür iradenin bu yasayla birleşmesi gerçek özgürlüktür. Gerçek özgürlük ise insanın değerini tam olarak ortaya , evrensel ahlak yasasını akıl yoluyla temellendirmiştir. Bu yasa hem sübjektif hem de objektif özellikler taşır; kişinin özgür kararına bağlı olduğu için sübjektif, evrensel olma özelliği taşıdığı için de bu görüşleri şöyle örneklendirilebilir Öğrencinin derslerine çalışması onun ödevidir. Öğrenci, ödev olduğu için derslerine çalışıyorsa, bu ödeve uygun eylemde bulunuyor demek olur ve bu da ahlakî bir eylem olur. Ama, sınıf geçmek gibi bir fayda amacı ile çalışıyorsa, o zaman bu çalışma eylemini ödev olduğu için değil, onu bir başka amaç için , bir fayda amacı için yapmış olur ki, o zaman bu ders çalışma eylemi ahlaki bir eylem olmaktan örneğin, yoksula yardım etmek bir ödev olarak yerine getiriliyorsa, bu ahlaki bir eylem olur. Ama, yardım kişinin kendi duygularını tatmin etmek amacıyla yapılıyorsa, bu eylemin ahlakla bir ilgisi akılcı ve formalist içeriksiz niteliği ile Kant'ın ahlak anlayışı, ahlak yasasını birey üstü ve evrensel bir boyutta temellendirirken, bir yandan ahlak felsefesinin mutluluk ahlakı ve dinsel ahlak gibi içerikli ahlak anlayışlarından olan bağımsızlığını, öbür yandan da ahlak değerlerinin göreliliğine karşı genel-geçerliğini ve mutlaklığını savunmuş problemi yalnızca felsefede kalmamış, dinler de ahlak yasasıyla ilgilenmişlerdir. İslam dünyasında gelişen tasavvuf düşüncesi, ahlak yasasını kendine özgü yorumuyla temellendirmeye çalışmıştır. Bu görüşler Türk-İslam kültüründe ortaya çıkmış olan önemli kişilerde 1207-1273 Mevlana'ya göre, evrensel ahlak yasasının kaynağı Tanrı'dır. Tanrı insanı , kendi mutlak gücünü ve büyüklüğünü bilmesi için yaratmıştır. İnsan yaratılanların en değerlisidir. İnsan bir takım sorumluluklar taşır. Bu sorumlulukları Tanrı'nın güç, güzellik ve yüceliğini en saf biçimde bilmek ve buna göre yaşamaktır. İnsan gelip geçici zevklerden arınarak ilahî aşk ile Tanrı'ya yaklaşmalıdır. İlahî aşkı içinde duyan kişi tüm insanları sevecektir. Evrendeki varlık ve düzenin kaynağı Tanrı olduğu için, kim ve ne olursa olsun sevilmeli ve hoşgörüyle Emre 1238-1320 Mevlana gibi tek gerçeklik olarak Tanrı'yı kabul eder. Tanrı ilk önce sevgiyi yaratmıştır. Bu nedenle bütün canlılara sevgi ile yaklaşılmalıdır. İnsan, kendine kötülük yapılsa bile iyilikle karşılık vermesini bilmelidir. Ancak böyle davranılırsa erdem sahibi olunur. " Dünyadaki her yaratığa aynı gözle bakmayan, dinin evliyası olsa bile, gerçekte asidir." Sözü Yunus Emre'nin görüşlerinin özünü Bektaş Veli 1210-1270 Mevlana ve Yunus Emre'nin görüşlerini benimsemiştir. Onun ahlak anlayışı ve dayandığı ilke Tanrı'ya duyulan sevgidir. Onun felsefesinde iki temel kavram vardır. Biri "fark", diğeri "cem" kavramıdır. Fark, Tanrı ile yaratmış olduğu insanı birbirinden ayrıymış gibi bilmek ve tanımaktır. Cem ise, Tanrı ve insanı birlik olarak bilmek ve tanımaktır. Bu bilme ve tanıma, varlığın sırrıdır. Bu sırra yükselen ve onu bilen kişi ise, kamil, bilge kişidir. Kamil kişi, yaratan ile yaratılanı birbirinden farklı görmez. Bilge kişi yaratanın, yaratılanın iç yüzü olduğunu, yaratılanın da yaratanın kendisinin ve bilgisinin dış yüzü olduğunu bilir. Tanrı ile insan arasındaki bu beraberlikte ve varlıklar arasındaki , diğer varlıklara ve insanlara sevgi ile yaklaşmanın ve sevgiye dayanan evrensel ahlakın kaynağı bulunur.

filozofların ahlak ile ilgili sözleri